Twórcy i ofiary. Ziemia i naród

[…] Patrząc na to, co jest dziejami nam współczesnymi, czego jesteśmy i twórcami, i nieraz – sądzimy – ofiarą, trzeba patrzeć czasem tylko na to, co jest trwałe, co po dziejach nam współczesnych zostanie, a nie na to, co jest przejściowe, na to, co jest dorobkiem dziejowym, jaki nasze pokolenie wniosło jako swe dzieło.

Trwałymi, nieprzemijającymi rzeczywistościami dziejów są ta ziemia, na której naród żyje, i naród, który żyje na tej ziemi.

Ziemia zostaje przez całe dzieje ta sama, dziś jest bardziej tą samą, która była na początku dziejów, niż kiedykolwiek później. Naród jest ten sam.

Kształt i ziemi, i narodowi nadaje każde pokolenie, i jedno, i drugie jest dziełem wszystkich pokoleń tego samego narodu. […]

Konstanty Grzybowski, Pięćdziesiąt lat. 1918 – 1968, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1977 s. 155