Opinie

Prawo natury

[…] Prawo nie jest wyrazem rozumu, lecz przejawem woli suwerennego władcy. Prawo natury, to znaczy prawo rządzące w przyrodzie, jest tylko prawem dżungli, gdzie walka o życie toczy się bez przerwy; wielkie ryby zawsze pożerają małe.

Ten stan wojny „wszystkich przeciw wszystkim” jest jednak na dłuższą metę nie do zniesienia dla istot ludzkich, które dysponując siłą mniej więcej równą, nie są nigdy pewne, czy ze strony innego człowieka nie grozi im zabójstwo lub ujarzmienie.

Dla uniknięcia niedogodności ustawicznej wojny ludzie zgadzają się zawrzeć układ, w którym postanawiają utworzyć państwo i zarazem oddać swe połączone siły do Suwerena, zobowiązanego do utrzymywania pokoju i do ochrony ich przed atakami z zewnątrz.

Tym samym wyrzekają się rozstrzygania sporów między sobą za pomocą oręża i godzą się poddać prawom, które Suweren ustanowi i których przestrzeganie zapewni wszelkimi dostępnymi sobie środkami. […]

Thomas Hobbes, Lewiatan 1651 i in.  /za/ Ch. Perelman, Logika prawnicza. Nowa retoryka, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, W-wa 1984 s. 44